«Дәстүр мен ғұрып» арнайы жоба шеңберінде «Дәстүрім-асыл қазынам» айдары. Халқымыздың қай дәстүрі болмасын өнегелілікке, ұлағаттылыққа, сыйластыққа жол бастап, тәлім-тәрбие беретіні сөзсіз.

Салт-дәстүрдің басы «құрсақ тойдан» басталады деуге болады. Ананың баласына деген махаббаты, ана мен сәбидің қарым-қатынасы осы алғашқы сәттен-ақ оянады. Болашағын ойлаған отбасы жас анаға үнемі көңіл аударып, мол мейірім сыйласа, бала өскенде сабырлы, ақкөңіл, ақжарқын болады деген халқымыз. Сондықтан болар, «құрсақ шашу» немесе «құрсақ тойы» - аяғы ауыр әйелге қатысты ертеден келе жатқан, жанға жылу беретін керемет дәстүр.

Қуанышты хабар естіген ақ жаулықты ене, кішігірім той думан ұйымдастырады. Дастархан жайылып, үлкен әйелдер жағы жас келінге батасын береді, ал құрбылары, абысындары ақыл-кеңес беріп, келіннің көңілін аулайды. Бойына бала бітісімен-ақ кейбір ананың асқа тәбеті шаппай, жерік болады. Оны «итжерік» деп атайды. Тәбеті шабатын тамағын тауып беру де ененің мойнында. Өйткені ертеңгі күні жерігі қанбаса, баланың толыққанды болып жетілуі екіталай. Кейбір баланың аузынан сілекейі аға беретіні, я болмаса ернінің қоянжырық болып тууын анасының жерігі қанбағаннан деп жору халық арасында жиі айтылады.

Сондықтан тойға келген әйелдер келінге арнап әр түрлі тағам әкеліп, дәм жегізеді. Болашақ ананың қалауын тауып, тойдырған әйел сауабын алады. «Жерік асын жеген жетілер, жерік асын жемеген кетілер» деп те жатады халқымыз. Осылайша жерік астың әрбірі ана мен баланың қажеттілігін өтейді.

Келін неге жерік болса, соған қарап болашақ сәбидің ұл, не қыз екенін де болжаған. Мәселен, келіншек етке жерік болса, ұл, тәттіге құмар болса – қыз туады деп есептеген. Сондай-ақ, ана мен баланың денсаулығына кері әсер етуі мүмкін деген тағамдарды мүлде жегізбеген. Оған түйе еті, қоян еті тағамдар жатады. Тек дәмді, жеңіл тамақтар жасап береді. «Мезгілінде тумайды» деп түйе етін жегізбейді, «нәресте кіндігіне оратылып қалады» деп арқан аттатпайды.

Жас келіншек ауыр жұмыс істемейді, түнде суға бармайды, шошынбай, ренжімей, көтеріңкі көңіл-күймен жүруі тиіс. «Көз тиеді» деп далаға да көп шығармайды. Дәстүр бойынша жас келін босанғаннан кейін оның анасы әдейі келіп, қызының жанында болып, қуанышқа ортақтасуы қажет. Бұл – ананың басты парыздарының бірі.

Міне, дана халқымыз болашағын ойлап, ана мен балаға ерекше құрмет көрсетіп, ұрпақтан-ұрпаққа өнеге еткен. Осындай салт-дәстүрлерімізді жалғастырып отырсақ, келешегіміз мейірімге толып, жарқын болары анық.